ضرورت حضور بسیج در عرصه‌های دفاعی و جهادی- بخش نخست
گسترش فعالیت بسیـج از تهران تا آن سوی آب‌ها و اقیانوس‌ها
ایرج نظافتی
تشکيل ارتش مبارک بيست ميليوني به فرمان امام راحل تحت عنوان بسیج و هفته بسیج، بزرگداشت جان‌فشانی‌هایی است که برای سربلندی این سرزمین صورت گرفته است.
بسیج، فهم درست اتحاد، اراده و اخلاص مسلمانان است که با ظهور اسلام تولد یافته و در ملت‌های مسلمان رشد کرده است. هوشمندی حضرت امام راحل و عدالت خواهی میلیون‌ها انسان با ایمان، تنها، تبلور دوباره بسیج در عصر حاضر بود.
امام خمینی(ره) در سخنانی گهربار درباره بسیج فرمودند: «بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پر ثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین حدیث عشق می‌دهد. بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سرداده‌اند.
بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را که همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضاء نموده‌اند.
من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می‌خورم و از خدا می‌خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجی ام...»
آغاز به‌کار سازمان بسیج
سازمان بسیج یکی از نیروهای پنجگانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شمار می‌رود که گردآوری، مدیریت و سازماندهی نیروهای داوطلب مردمی را در راستای اهداف سازمانی، بر عهده دارد. این نیرو که با نام‌های «سازمان بسیج مستضعفین» یا «نیروی مقاومت بسیج» هم شناخته می‌شود در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ به طور قانونی رسمیت پیدا کرد و به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تعلق گرفت.
محمد‌حسن قدیری ابیانه دکترای مدیریت راهبردی و سفیر سابق ایران در استرالیا و مکزیک به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «بسیج شجره طیبه مبارکی است که امام خمینی آن را بنا نهادند و بسیج فرزند امام و حاصل انقلاب اسلامی و رشد یافته در جنگ تحمیلی است، چرا که بسیج یک تفکر جهادی و روحیه انقلابی است که دامنه آن در طول این سال‌ها گسترده شده و از مرزهای کشور بسیار فراتر رفته و تحرکاتی در کشورهای اسلامی و حتی غیراسلامی شاهدیم که الگو گرفته از تفکر بسیجی است.»
این کارشناس عالی مدیریت راهبردی در ادامه همین سخنان به تشریح گستردگی دامنه تفکر و روحیه بسیجی در جهان امروز اشاره می‌کند و می‌گوید: «ثمره بسیج را امروزه نه‌تنها در ایران اسلامی بلکه در جهان اسلام، غرب آسیا و جغرافیای بین‌الملل به عنوان یک تفکر کارگشا و اساسی به خوبی مشاهده می‌کنیم، تفکر بسیج و بسیجی امروزه در بین ملت‌های آزادی‌خواه دنیا به الگوی دفاع و مبارزه با زورگویان و ظالمان تبدیل شده است.»
وی تصریح می‌کند: «امروزه بسیاری از پیشرفت‌ها و موفقیت‌های کشورمان در عرصه‌های مختلف را مرهون تفکر بسیجی هستیم و اگر این تفکر نبود شاید تا رسیدن به قله‌های پیشرفت امروزی فرسنگ‌ها فاصله داشتیم.»
دکتر قدیری ابیانه تصریح می‌کند: «مظهر تفکر بسیجی «ما می‌توانیم» است که به «ما توانسته‌ایم» تبدیل شده است. غزه مظهر اعتماد به نفسی است که نشئت گرفته از همین تفکر «ما می‌توانیم» است. امروزه در غزه ما شاهد بسیج یک ملت هستیم که همه معادلات جهانی را به‌هم ریخته است.»
سفیر سابق ایران در مکزیک تاکید می‌کند: «امروز یکی از موانع اصلی حمله دشمنان به جمهوری اسلامی ایران آگاهی از قدرت کوبنده بسیج در کنار دیگر عوامل قدرت کشورمان است.»
بازدارندگی بسیج در مقابله با دشمنان
محمدامین صادقی، کارشناس مسائل سیاسی درباره نقش بازدارندگی بسیج در مقابله با دشمنان و تعامل با دوستان می‌گوید: «بسیج در مقابله با دشمنان اسلام و انقلاب قاطع و برای دوستان امیدآفرین و مایه آرامش است.»
وی با اشاره به اینکه امروز بسیج یک بازوی توانمند برای جمهوری اسلامی در پیشرفت و اقتدار کشور است، تصریح می‌کند: «در جامعه امروز ایران اسلامی بسیج الگوی اخلاص، پاکی و فداکاری است و باید برای همیشه حافظ دستاورد‌های اخلاقی و اسلامی انقلاب باشد.»
این کارشناس مسائل سیاسی معتقد است: «گرامیداشت هفته بسیج بهترین فرصت برای تجدید عهد و پیمان با آرمان‌های بلند امام خمینی(ره) و بیعتی دوباره با رهبر معظم انقلاب اسلامی است، در دوران دفاع مقدس هیچ گاه نقش این نیروی پرصلابت را در حفظ تمامیت ارضی و دفاع از مرزهای میهن اسلامی در دوران هشت سال جنگ تحمیلی و در ادامه آن برای خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان را فراموش نمی‌کنیم و افتخار می‌کنیم که یک بسیجی باشیم و بتوانید در راستای تحقق اهداف والای انقلاب اسلامی نقش داشته باشیم.»
در یکی از تحقیقات میدانی درباره تفکر بسیج چنین آمده است: «اندیشه و فرهنگ، بنیان و اساس هر اجتماع انسانی را تشکیل می‌دهند و تفاوت جوامع بشری به تفاوت در اندیشه، نگرش و فرهنگ آنها باز می‌گردد.
نشان جامعه سالم، اندیشه متعالی و فرهنگ سالم و علامت جامعه بیمار و منحط، اندیشه راکد و فرهنگ آشفته و بیمار است که جوامع غربی امروزه گرفتار همین انحطاط فکری هستند.
اما بسیج که از لحاظ لغوی از عناصر «اراده»، «آگاهی»، «سامان بخشی» و «عام‌اندیشی» شکل گرفته است، از لحاظ مفهومی روندی اندیشه ای - عملی است. روندی معقول، منطقی، آزادانه، آگاهی و مبتنی بر فطرت انسانی نوع بشر که حاصل عقل، تعقل و تدبر اوست.
در بعد نهادی نیز این روند سازمان می‌یابد و در لوای رهبری آزاداندیش و فرزانه همچون امام خمینی(ره) قرار می‌گیرد و با مدیریت توانمند امام خامنه‌ای تداومی شکوهمند پیدا می‌کند.»
اندیشه و تفکر و فرهنگ بسیجی
بستر و کارمایه اصلی بسیج، اندیشه و تفکر و فرهنگ بسیجی است. اندیشه و تفکر بسیجی نیز محصول عقل انسان آزاد و عامل شکوفایی آن است که در کلیت خود جهان‌نگری و بالتبع ایدئولوژی گروهی یا طبقاتی نیست بلکه ایدئولوژی نوع انسان است.
حاصل اندیشه، نگرش و ایدئولوژی بسیجی « فرهنگ ناب بسیجی» است و آن نظامی از اندیشه‌ها و معانی و ارتباط میان آنها و نیز ارتباط آنها با الگوهای رفتاری «انسان بسیجی» در چنین نظام معنادار ارتباطی است که تمام کنش‌ها و رفتارها معنا یافته، ارزش و قداست می‌یابند.
این نظام فرهنگی که از جوهره عقلی- دینی برخوردار است با فطرت بشری نیز هماهنگی دارد و دارای ویژگی‌هایی مانند خداگونه‌اندیشی، اتکا بر فطرت سلیم انسانی، عقلایی و منطقی بودن، واقعیت‌نگری، آرمان‌گرایی، ولایت‌مداری، ایمان‌پذیری، علم‌باوری، متعهد بودن، تخصص‌گرایی، وحدت‌گرایی و وفاق‌اندیشی، مصلحت‌شناسی، نوآوری و تحول، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، نگرش عاشورایی، شهادت‌طلبی و اسوه‌گرایی است و لذا هرگز نمی‌تواند در قالب‌های تنگ گروهی و طبقاتی یا جناحی و صنفی باقی بماند.
اهمیت گسترش تفکر بسیجی در دنیای امروز
امروز در فضائی که مستکبران عالم، از همه خط قرمزهای ارزش‌های الهی و کرامت انسانی به ویژه علیه مردم مظلوم فلسطین عبور کرده‌اند و رژیم کودک‌کُش صهیونیستی با حمایت شیطان بزرگ و اذناب آن، نسل کشی را پیشه این روزهای خود ساخته، نعمت وجود بسیج بیش از هر زمان دیگری، پررنگ و مایه نگرانی جهانخواران دشمن بشریت، شده است.
معمار انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) بیش از ۴ دهه پیش، می‌دانستند که روزی بسیج، بازوی بزرگ و ورزیده حق‌طلبان عالم در برابر تمامیت باطل و جلوه‌های آن خواهد بود و به همین دلیل است که فرمودند: «این بزرگ‌ترین ساده‌اندیشی است که چه در جنگ و چه در صلح تصورکنیم جهانخواران و خصوصاً آمریکا از عناد با اسلام عزیز دست برداشته‌اند» و در جایی دیگر می‌فرمایند: «در هنگامه خطر، ملتی سربلند و جاوید است که اکثریت آن، آمادگی لازم رزمی را داشته باشد»
در کنار آمادگی‌های رزمی در دفاع از تمامیت کشور، در عرصه‌های مختلف از علم، فناوری و جهاد دانش‌بنیان گرفته تا محرومیت‌زدایی و کارآفرینی و سازندگی و نیز از امدادرسانی ایثارگرانه و داوطلبانه در بلایا اعم از سیل و زلزله تا تقدیم جان‌های عزیز در مبارزه با بیماری‌های مرگبار مانند کرونا، این رویکرد و روحیه در بسیجیان جهادی و با بصیرت، تاریخ‌ساز، ماندگار و تغییر دهنده معادلات داخلی و بین‌المللی به ویژه با مشارکت در طرح‌های بزرگ ملی و گام دوم انقلاب اسلامی است. این ترجمه عینی و عملی فرمایش حکیمانه مقام معظم رهبری است که «بسیج مظهر عشق و ایمان و آگاهی و مجاهدت و آمادگی کامل، برای سربلند کردن کشور و ملت است.»
محمدزاهدی مقدم، در یادداشتی می‌نویسد: «بسیج به عنوان شجره‌ای پاک و درختی تنومند، امروزه توانسته به یکی از نهادهای تأثیرگذار مردمی تبدیل شود و خدمات ارزشمندی را در عرصه‌های مختلف به جامعه اسلامی عرضه کند. در اندیشه رهبران دینی، بسیج، نهادی مقدس، مدرسه عشق، میقات پابرهنگان، مکتب شاهدان و شهیدان، معراج اندیشه پاکان، لشکر مخلص خدا، متن حرکت نظام، نیروی عظیمِ خروشان و زبده ملت مؤمن در مقابل دشمنان است.»
وی تصریح می‌کند: «دشمن‌شناسی، حضور بموقع در عرصه‌ها، دفاع از آرمان‌های انقلاب و نظام اسلامی از مهم‌ترین مؤلفه‌های فکری یک بسیجی با بصیرت است. بسیجی با بصیرت به خوبی می‌داند دنیای امروزه پر از بی‌عدالتی‌ها و نابسامانی‌های اجتماعی است؛ از این رو تلاش می‌کند با تکیه بر چنین عنصری که برگرفته از تفکر اسلامی است آینده نظام بشری را به سوی عدالت و همگانی شدن به پیش برده و از ترویج اندیشه‌های دشمن جلوگیری کند.»
مقام معظم رهبری در این باره می‌فرماید: «عناصر بسیجی در هر کجا هستند باید توجه کنند که دشمن، آنها را هم به عنوان شخص و هم به عنوان بسیجی هدف گرفته است. این توجه باید این نتیجه را داشته باشد که هر عنصر بسیجی روز به روز این مانعِ در مقابل دشمن را مستحکم‌تر کند. این مانع چگونه مستحکم‌تر می‌شود؟... با بالا رفتن بصیرت و ایمان و با خودسازی امکان‌پذیر است؛ ... بصیرت بسیجی این است که بداند امروز با تکیه به چه ایمانی و در مقابل چه کسی ایستاده است... بسیج بر اساس بصیرت و روشنایی گوهر ایمان و دل او، ایستاده و مستحکم است؛ و چون این استحکام متکی به آن بصیرت است، تمام‌شدنی نیست.»